Açık Eğitim Hareketi (Open Education Movement & Resources "OER")
Eğitimcilerin, öğrencilerinin ihtiyaçlarına göre sürekli olarak hazırladıkları ve yeniledikleri eğitim materyalleri, aktif ders saatleri dışında öğretmenin en çok zamanını alan işlerin başında geliyor. Bu materyallerin hazırlanması sırasında kullanılan içerik de çoğu zaman kitaplardan ve web sitelerinden geliyor. Internet, eğitimsel her türlü içerik konusunda da sayısız kaynağa, görsele ve videoya sahip.
Bu materyallerin kullanılması sırasında aklımızda olması gereken üç başlık var.
Telif Hakları (Copyright)
Adil Kullanım (Fair Use)
Açık Eğitim Hareketi- Open Education Movement & Resources (OER) Creative Common
Açık eğitim materyallerinin değerlendirilmesi – Evaluation of OER
Telif Hakları (Copyright)
Bu çok dikkatli olunması gereken bir konu olduğundan, bu konuda bilgi almak için hukuki alt yapıya sahip kişilere ve / ve ya kütüphanecilere danışılması gerekiyor. Burada Stanford Üniversitesinin yayınladığı kapsamlı çalışmanın linkini paylaşmak isterim.
Copyright Law Overview from Stanford University
Her ülkede farklı olan telif hakkı yasası için, dünyada 180 ülke, World Intellectual Property Organization (WIPO) tarafından yayınlanan Berne Convention ‘ı kabul etmiş durumda.
Adil Kullanım (Fair Use) da biz eğitimciler için bilinmesi gereken bir alt başlık ama şunu unutmamak gerekiyor ki, adil kullanım iddia etmek için de öncelikle telif hakkı yasasını çiğnediğinizi kabul etmek gerekiyor.
Açık Eğitim Hareketi (Açık Erişim)
Blink Tower ‘ın açık erişimi anlattığı Why Open Education Matters’ I izleyerek bu hareket ve önemi hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. Dünyada ünlü üniversitelerin ve akademisyenlerin öncülüğünü yaptığı, ana fikri eğitim maliyetlerini düşürerek eğitime erişim eşitliği getirebilmek olan bu hareket için aşağıdaki web sitelerini ziyaret etmenizi de öneririm.
Açık erişimde olan kaynakları değerlendirirken 5R (Retain, Reuse, Revise, Remix, Redistribute) kullanımına uygun olup olmadığına bakmak gerekiyor.
Retain – üzerinize geçirmek, kopyalamak
Reuse – sınıfınızda, online içeriklerinizde vb kullanmak
Revise – Değiştirmek ve başka bir dile çevirmek
Remix – başka içerikler ya da görsellerle birleştirip yayınlamak
Redistribute kullandığınız ya da değiştirdiğiniz içeriği dağıtmak
Bu sene, 2 – 6 Mart 2020 haftası Open Education Week (Açık Eğitim Haftası) bu konu hakkında öğrencileri ve eğitimcileri bilinçlendirmeye hız vermek ve uygulamaların sonuçlarını paylaşmak üzere kutlanacak. Çeşitli etkinliklerin yansıra bu sene üç webinar’a da dünyanın her yerinden katılım yapılabilecek.
Tues, March 3 – Beginning to Open Up: Ideas for colleges who are early in their OER Journey
Wed, March 4 – Regional Leadership in Open Education (RLOE)
Thurs, March 5 – Students and OER Advocacy
Haftaya ait online aktivitelerin tam listesi için https://www.openeducationweek.org/ sitesini ziyaret edebilirsiniz.
CREATIVE COMMONS
İnternette yayımladığınız her şeyin aslında otomatik olarak telif hakları oluyor. Eğer siz yayınladığınız içeriğin özelliklerini değiştirmek ya da kullanmak istediğiniz içeriğin telif hakları durumunu öğrenmek isterseniz, Creative Commons sitesini ziyaret edip bu konuda araştırma yapabilirsiniz.
Creative Commons sitesini kullanan açık eğitim kaynaklarına ait ikonların anlamı için link’deki videoyu izlemenizi öneririm.
Açık Eğitim Kaynakları bulabileceğiniz Siteler
(Open Educational Resources “OER”)
Bu kaynakların dışında, kendiniz de kullanıma izin veren kaynakları aratmak istediğinizde;
Matematik ile ilgili Açık Eğitim Kaynakları
Hepimizin bildiği WolframMathWorld, Khan Academy, Geogebra gibi kaynakların yanı sıra,
birçok kaynak da mevcut, Yalnız bu kaynakları kullanırken şartlarına dikkat etmek gerekiyor.
Açık Eğitim Kaynaklarını Değerlendirme kısmına geçmeden önce,
Simithsonian Enstitüsünden bahsetmek istiyorum. Amerikan Hükümeti tarafından desteklenen ve bünyesinde birçok müze ve araştırma merkezi barından bu enstitü 1846 yılında bilginin yayılmasını arttırmak amacıyla kurulmuştur.
Smithsonian Open Access;
Link’den tanıtım videosunu izleyebileceğiniz açık erişim uygulaması ile Enstitü, indirip paylaşabileceğiniz ve dilediğinizce kullanabileceğiniz birçok görsel, video, 2d ve 3d model ve GitHub verilerinden oluşan geniş bir arşivi genel kullanıma açtı. Özelikle görsel ihtiyacı için çok önemli bir kaynak haline gelen arşivi sık kullanılanlara eklemenizi öneririm.
Açık Eğitim Kaynaklarını Değerlendirmek
En önemli başlıklardan biri olan değerlendirme, sayısız kaynak arasından en uygun olanını bulabilmek için size yardımcı olmayı hedefleyen çalışmalar da var. Aşağıdaki sitelerden bu konular için oluşturulmuş rubriklere ya da kontrol listelerini inceleyebilirsiniz.
Kendi kullanımım için oluşturduğum listeye de buradan ulaşabilirsiniz.
Resources;
Image Attributions:
Creative Commons logo from https://creativecommons.org/share-your-work/public-domain/freeworks/
Creative Commons License Spectrum” by Shaddim (CC BY) from https://creativecommons.org/share-your-work/public-domain/freeworks/
The history of open educational resources infographic from https://elearninginfographics.com/history-open-educational-resources-infographic/
OpenStax Math textbooks screen shot from https://openstax.org/subjects/math
Smithsonian Website screen shot from https://www.si.edu/openaccess
Open Education week poster is from https://www.openeducationweek.org/
Digital Content Evaluation Checklist;
“Research Guides: Open Educational Resources: Finding and Evaluating OER.” Finding and Evaluating OER - Open Educational Resources - Research Guides at University of Texas Tyler, libguides.uttyler.edu/oer/findandeval.
“Faculty Guide for Evaluating Open Education Resources .” BC Campus, open.bccampus.ca/files/2014/07/Faculty-Guide-29-mar-15.pdf.
“LibGuides: Open Educational Resources: Selection Criteria & Evaluation of OER.” Selection Criteria & Evaluation of OER - Open Educational Resources - LibGuides at Austin Community College, researchguides.austincc.edu/oer/criteria.